Bij auto’s begon iedereen te praten over actieradiusangst. Wat vooral hier in Nederland minder een probleem bleek te zijn dan we dachten. Voor boten lijkt het erop dat iedereen zelf voor het opladen moet zorgen. Dus als je (snel)laden ondersteunt, heb je geluk. Anders, nou ja, ga niet te ver.

Dus, hoe ver?

Maar hoe ver kun je gaan met een elektrische boot? Er zijn veel factoren om rekening mee te houden. We gebruiken deze zelf ook, om erachter te komen hoeveel stroom en batterij we nodig hebben. We zullen deze hier bespreken.

Om het vermogen te bepalen eerst wat basisinformatie met betrekking tot elektrisch varen. Dit zijn enkele basisgetallen die u moet volgen voor het vereiste elektrische vermogen voor boten met volledige waterverplaatsing.

• 2 – 4 kW (5 – 8 pk) Tot 6 m lengte of 2 ton waterverplaatsing
• 4 – 7,5 kW (10 – 15 pk) Tot 8 m lengte of 3 ton waterverplaatsing
• 10 kW (20 pk) Tot 10 m lengte of 7,5 ton waterverplaatsing
• 15 kW (30 pk) Tot 12 m lengte of 10 ton waterverplaatsing

Snelheid

Dezelfde snelheid als een boot met een diesel- of benzinemotor is uiteraard mogelijk. Er moet rekening mee worden gehouden dat niet-planerende boten een maximumsnelheid hebben die gelijk is aan de snelheid van de romp. Hoe dichter bij die rompsnelheid, hoe meer energie er wordt verbruikt of verspild. Zeilen boven rompsnelheid vergt veel meer vermogen, en dus verbruik. Een zuinigere kruissnelheid is iets lager. Hieronder vindt u een indicatie voor de rompsnelheid en zuinige kruissnelheid:

Bootlengte aan de waterlijn m	Snelheid van de romp km/u	Zuinige kruissnelheid km/u	Benodigd vermogen voor Economi Cruisen kW
4	9	7	0.75
6	11	8	1
8	12.5	9	2
10	14	10	4

Om de zuinige kruissnelheid te bereiken is minder vermogen nodig. Hieronder een indicatie:

Een andere algemene regel die vaak wordt gehanteerd is:

• Om de maximale snelheid te bereiken moet rekening worden gehouden met een vermogen van 2,5x het gewicht van het schip, namelijk 2,5 kW per ton
• De kruissnelheid van een schip ligt rond de 1 kW per ton.
  Dus b.v. Met een sloep van 7,5 meter lengte en 2 ton waterverplaatsing (met lading) zou je theoretisch de zuinige kruissnelheid kunnen halen met een 2 Kw motor.

Vereiste batterijcapaciteit

Op basis van zo’n boot van 7 meter kon er gekozen worden voor de 4,3Kw motoren om de rompsnelheid en wat overcapaciteit te halen. Uitgaande van 2Kw voor de economische snelheid van 9 km/u, verbruikt hij ook 2Kw per uur.

In de praktijk komt het niet voor dat de hele dag volgas varen. In theorie wordt de rompsnelheid immers meestal bereikt bij 1/2 of 3/4 vermogen. Qua vaartijd zit bijna niemand de hele dag achter het stuur van zijn witte boot. Het is dus belangrijk hoeveel motoruren er daadwerkelijk op een dag worden gemaakt. Ter indicatie volgen hier enkele typische gebruikssituaties bij een normale kruissnelheid:

Vaargebied Gebruik Motoruren per dag
Op het meer, in de stad Kleine uitstapjes binnen een merengebied of in een stad, afgelegde afstand tot 20 km. 2-3 uur
Regio Dagtochten binnen een regio, afstand tot 40 km. 3-4 uur
Landelijke tochten tijdens vakanties voor langere afstanden, tot 60 km. per dag 5-6 uur
Nationale Lange zeildagen, om langere afstanden af te leggen, tot 80 km. Of gebruik hem voor bootverhuur van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. 7-8 uur
Om de benodigde accucapaciteit te berekenen, gaan we voor het gemak uit van de 48V-modellen en specifiek de 4,3Kw-motor.
(Onderstaande berekening kan ook worden uitgevoerd voor de andere bevoegdheden).

Om 48V te krijgen heb je minimaal 4 12V accu’s nodig die in serie zijn geschakeld.

U kunt het wattage van een batterij gebruiken als algemeen berekeningshulpmiddel voor de gebruiksduur in uren.

Als voorbeeld: Een accu van 260Ah 12V = 260ah x 12V = 3.120 Watt x 4 (stuks om 48V te verkrijgen) is 12.480 Watt totaal vermogen. De Aquamot-batterijen kunnen echter tot 80% worden ontladen, dus er is 9.984 W beschikbaar.

Ervan uitgaande dat 9 p/u km kan worden behaald op 1/2 vermogen (2Kw) van een motor.
In dit voorbeeld kan de 4,3Kw motor met 4x260AH accu’s dus ongeveer 7 uur draaien op 1/3 vermogen en 4,6 uur op 1/2 vermogen (= 9.984W accuvermogen gedeeld door verbruik van 2.150W) en 3 uur op 3/3. 4 vermogen en 2,3 uur op vol vermogen.

Om de vaartijd te verdubbelen moet u de accucapaciteit verdubbelen. Dit is mogelijk door de accu’s serie-parallel aan te sluiten (berekening is indicatief en afhankelijk van diverse factoren zoals wind, golven, rompweerstand, temperatuur, etc. etc.). Serie-parallel schakelen is dus ook mogelijk met accu’s met een lager vermogen om het gewicht te verdelen of om een specifieke vaartijd te bereiken.